Souvenir, a reminder from the past that is related to some stories, people, places, and cultures reflecting a history, is a gateway to memories. Depression is variance in terms of whether or a state of suffering that can be associated with economic depression.

The exhibition title, “Souvenirs from Depressions”, is inspired by the artist’s state of mind while traveling around Southeast Asia for work. The experience he encountered during a rapid change of the economy that seems contrastive to the ASEAN slow life style, hence the affect on people’s mentality. “Souvenir” is generally made as a representation of jubilant moments yet the artist feels that we are suppressing our sufferings. The question is raised if the souvenir is a history recorder for the future, therefore the collaboration between Anon Pairot and the community took place. Their feelings, identities, attitudes, and experiences are expressed to contribute the art works reflecting the depression. 

Being one of the most visited tourist destinations, Chiang Mai undoubtedly produces a large number of souvenirs. Anon Pairot is proud to present an exhibition, “Souvenirs from Depressions”, at Gallery Seescape in Chiang Mai. The exhibition collects the “souvenirs” from economic depression along with the country condition; catastrophe, political pressure and country alteration that cause the decrease of happiness. This collection reflects the feelings of communities, locals and local entrepreneurs as a reminder of this contemporary era together. 

--

“ของที่ระลึก” (Souvenir) โดยทั่วไปนั้นอาจหมายถึงสิ่งต่างๆ ที่สร้างสรรค์ขึ้นเพื่อเอาไว้เก็บให้นึกถึง เป็นตัวจูงใจให้เกิดการคิดถึง หรือนึกถึงเรื่องราวที่ได้เกี่ยวข้อง หรือใช้เป็นเครื่องเตือนความจำเกี่ยวกับบุคคล สถานที่ที่เคยไป สะท้อนให้เห็นเอกลักษณ์และประเพณีบางอย่างที่ประกอบประวัติศาสตร์เรื่องราวหรือเหตุการณ์ต่างๆ ที่ผ่านมา โดยของที่ระลึกใช้เป็นสื่อกระตุ้นหรือเน้นย้ำเพื่อหวังผลทางด้านความทรงจำ ให้คิดถึงหรือนึกถึงสิ่งที่ผ่านมาในอดีตที่อาจกลับกระจ่างขึ้นในช่วงเวลาปัจจุบัน 

ส่วน “Depression” นั้น มีหลากหลายความหมายในแต่ละการใช้งาน อาจหมายถึงสภาวะของความเศร้าสลด ความตึงเครียดกดดันภายในจิตใจ ผลกระทบทางจิตวิทยาในด้านลบ ภาวะที่ไร้ความสุข ภาวการณ์ทุกข์ระทมจากเหตุการณ์สะเทือนใจที่ผ่านมา จนไปถึงการสิ้นหวังในอนาคตภายหน้า และเชื่อมต่อไปสื่อความหมายถึงสภาวะเศรษฐกิจตกต่ำของในเชิงเศรษฐศาสตร์ ช่วงของข้าวยากหมากแพง ช่วงของการค้าขายที่มีความฝืดเคือง และในเชิงการพยากรณ์อากาศนั้นก็หมายถึง สภาพการกดอากาศต่ำ ช่วงมรสุม หรือสภาวะการแปรปรวนของอากาศ คลื่นลมมรสุมอีกด้วย

“Souvenirs from Depressions” ชื่อนิทรรศการในเจตจำนงของศิลปิน อานนท์ ไพโรจน์ นั้น เกิดขึ้นจากสภาวะที่ศิลปินต้องเดินทางไปทำงานในที่ต่างๆ ในไทยและรอบๆ ภูมิภาคอาเซียน ซึ่งต้องพบเจอกับเรื่องราวและช่วงเวลาที่สะเทือนใจในมุมของศิลปินเอง ที่ต้องทำงานทั้งงานออกแบบ การเป็นที่ปรึกษาด้านการพัฒนาสินค้าท้องถิ่นเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจที่ตกต่ำในรอบช่วง10ปีที่ผ่านมาให้กับกระทรวงพาณิชย์ในไทย การต้องพบเจอกับการเปลี่ยนแปลงของสภาพเศรษฐกิจที่ทำให้โลกเคลื่อนที่ไปเร็วอย่างมากตามเทคโนโลยีและความไวของการค้า สวนทางกับความเป็นท้องถิ่นในแถบอาเซียนที่ยังมีชีวิตการเป็นอยู่ที่เรียบง่าย วิถีชีวิตที่ช้าๆ หาเช้ากินค่ำ ท้องถิ่นที่ขาดความสะดวกสบายทางมาตรฐานสุขภาพชีวิต จนไปถึงระบบการศึกษาท้องถิ่นที่ไม่พัฒนา และเหตุการณ์การเปลี่ยนแปลง การสูญเสีย ทางการเมือง การปกครองในไทย ซึ่งมีผลกระทบโดยตรงต่อเศรษฐกิจ การพัฒนาประเทศ และสภาวะต่อจิตใจประชาชนในประเทศ

ระหว่างการลงพื้นที่ในการทำงานพัฒนางานออกแบบร่วมการชุมชนพื้นถิ่นในหลายๆ ที่ “ของที่ระลึก” เป็นหนึ่งสินค้าที่ถูกผลิตขึ้นจากหลากหลายพื้นที่ที่ศิลปินได้เดินทางไปทำงาน จึงได้ตั้งคำถามถึงสิ่งที่เรียกว่า “ของที่ระลึก” ว่ามีนัยยะอย่างไร “ของที่ระลึก” โดยทั่วไปที่ชาวบ้านสร้างขึ้น ก็จะมุ่งเน้นไปที่เรื่องราวดีๆ อันน่าจะจดจำในเรื่องราวต่างๆ แต่ในขณะเดียวกัน ศิลปินรู้สึกว่า เรากำลังทำของที่ระลึกดีๆ เพื่อลบเลือนและปิดบังความทุกข์ระทมในใจของตนเอง และในแต่ละชุมชนที่ได้ไปเจอในช่วงเวลาที่อาเซียนแปรปรวนอย่างยิ่ง บางที่ทำตุ๊กตาช้าง ของที่ระลึกของประเทศไทย ทั้งๆ ที่ตนเองไม่ได้เคยมีประสบการณ์ร่วมในการใช้ชีวิตร่วมกับช้างเลย ได้แต่ทำตามออเดอร์ที่มีนายทุนมาสั่งทำเท่านั้นเอง บางที่การแกะสลักสิ่งต่างๆ อันเป็นสิริมงคลปกป้องกันภัยต่างๆ โดยที่ตนเองทำงานที่อันตรายและไม่มีประสบการณ์ชีวิตร่วมด้วยเลยกับสิ่งที่ทำอยู่ ความระทมของศิลปิน จึงได้เริ่มต้น ตั้งคำถามว่า ถ้าของที่ระลึกนั้นมาจากการบันทึกประวัติศาสตร์สังคมเพื่อวันหนึ่งภายภาคหน้า จะได้สัมผัสถึงสิ่งที่เป็นอยู่ในสภาวการณ์ปัจจุบันนี้ การทำงานร่วมระหว่างศิลปิน อานนท์ ไพโรจน์ และชุมชนชาวบ้านเล็กๆ ต่างๆ จะได้เกิดขึ้นเพื่อให้คนในชุมชนนั้นได้สอดแทรกความรู้สึก ตัวตน ทัศนคติ และประสบการณ์ร่วมลงไปในการทำงานที่ศิลปินตั้งคำถามถึง สภาวะอันแปรปรวนในปัจจุบันที่มีร่วมกันระหว่าง ศิลปิน ชุมชน เศรษฐกิจ ระบบทุนนิยมและปัจจัยต่างๆ ที่เกิดขึ้น

เชียงใหม่เป็นเมืองที่มีนักท่องเที่ยวเข้าออกปีหนึ่งเป็นจำนวนมาก และเป็นเมืองที่สร้างการค้าขายของที่ระลึกมากเป็นเมืองหนึ่ง ศิลปิน อานนท์ ไพโรจน์ จึงมีความประสงค์เป็นอย่างยิ่งที่จะนำเสนอ นิทรรศการ “Souvenir from Depression” ณ แกลเลอรี่ ซีสเคป เชียงใหม่ โดยครั้งนี้จะเป็นการแสดงผลงานศิลปะที่ศิลปินรวบรวม “ของที่ระลึก” ที่ได้มาจากการเรียนรู้ในสภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ ซึ่งรวมไปถึงสภาวะของประเทศที่มีวินาศภัย มีภัยพิบัติมากมาย มีแรงกดดันทางการเมือง การเปลี่ยนแปลงประเทศ จนไปถึงสภาวะที่ความสุขลดน้อยลงทุกที แล้วรวบรวมชิ้นงานจากหลายๆ ส่วนนั้นเข้าด้วยกัน ศิลปินอยากบันทึกความรู้สึกของความเป็นมนุษย์ลงไปในงานแต่ละชุดร่วมกับชุมชน ชาวบ้าน และผู้ประกอบการท้องถิ่น ให้ทุกคนได้ร่วมกันระลึกถึงอารมณ์ความรู้สึกในความร่วมสมัยที่ผ่านมานี้ด้วยกัน.