Self-Portraits of Others

 “จงอย่าเชื่อตามที่ใครต่อใครบอก โดยเฉพาะอย่างยิ่งตัวของเราเอง เพราะมันไม่ใช่เรื่องที่ศิลปินจะต้องมาบอกว่า สร้างงานด้วยวัตถุประสงค์อะไร แต่ควรสนใจสิว่าแรงจูงใจของศิลปินนั้นมาจากไหน ทีนี้เราก็เข้าใจตรงกันแล้วว่าภาพนั้นจะหมายถึงอะไรก็ได้ ตามแต่เราจะตีความ” – Marlene Dumas

นิทรรศการชุด Self-Portraits of others ผลงานของ Christopher Stern ศิลปินชาวอเมริกัน ผู้ใช้ฝีแปรงและชั้นของสีนำเสนอฟิกเกอร์ และภาพ Portrait สะท้อนอารมณ์ที่เกิดขึ้นฉับพลัน สื่อบรรยายให้เห็นถึงแรงบันดาลใจที่มีอิทธิพลต่อตัวเขา โดยภาพทั้งหมดถูกวาดขึ้นแบบไม่มีการตระเตรียมล่วงหน้า ให้บรรยากาศดูราวจะได้ยินความเงียบเปล่งเสียงดังออกมา สีหน้า แววตาของภาพแสดงอารมณ์อันหลากหลาย ทั้งชวนตั้งคำถาม และเปิดโอกาสให้ผู้ชมได้หยุดคิดตีความ

Christopher Stern ทำความเข้าใจกับ “สิ่งที่อยู่ภายใน (Inwardness)” ของตน ผ่านบริบทของการเข้าถึงภาพตรงหน้า โดยได้แรงบันดาลใจจาก ทั้งสิ่งพิมพ์ ภาพยนตร์ และเว็บไซต์ ก่อเป็นรูปร่างของสิ่งที่ไม่รู้บนฐานของภาพที่ปรากฏ  อาศัย “การเข้าไปร่วมอยู่” (involvement) กับตัวแบบ  แล้วถ่ายทอดมุมมองของตนเองออกมา โดยให้ความหมายกับ “ผู้ชม” ในฐานะผู้ตีความหรือผู้หาความหมาย ดังนั้นผลงานที่รังสรรค์ออกมาจึงเป็น “สื่อที่สะท้อนตัวตนของศิลปิน” แม้ว่าจะเป็นภาพเหมือนของสิ่งอื่นก็ตาม

บางส่วนของนิทรรศการ ชวนให้นึกถึง “มือ” ในภาพ Las manos del terror (1973) หนึ่งในผลงานของ Osvaldo Guayasamin ที่แฝงความหมายเชิงสัญญะ ถึงการไม่รู้จักพอ การขอและเรียกร้อง จนไปถึงมือของการสวดมนต์ขับไล่ความหวาดกลัว  แต่ “มือ” ในภาพของ Christopher Stern แสดงออกราวกับเป็นเครื่องมือที่จะถ่ายทอด สารจากภายในถึงความรู้สึกของศิลปิน ขณะเฝ้าสังเกตและบันทึกแรงบันดาลใจที่ปะทุขึ้นจากภาพเบื้องหน้า “มือ” ในภาพของ Christopher Stern จึงเป็นเหมือนสีหน้าและอารมณ์บนใบหน้าของเขาเอง  

ผลงานชุด Self-Portraits of Others เป็นภาพเหมือนที่ศิลปิน ตั้งใจแสดงให้เห็น ความสัมพันธ์ระหว่างศิลปินกับภาพที่เขาเลือกมาเป็นแบบ หรือความสัมพันธ์โดยตรงกับผู้รับชมในภายหลังมากกว่าต้นแบบ ด้วยเหตุนี้รูปทรงอันเป็นจุดสนใจที่ปรากฏบนผืนผ้าใบของศิลปิน จึงออกมาในลักษณะที่ไม่มีการพยายามจัดองค์ประกอบของภาพ หรือท่าทางของตัวแบบแต่อย่างใด