[Book Review] KATSUSHIKA HOKUSAI

    ต้นกำเนิดของการ์ตูนญี่ปุ่น และศิลปินที่เปลี่ยนนามปากกาบ่อยที่สุดคนหนึ่งของญี่ปุ่น เจ้าของภาพวาดอันเป็นสัญลักษณ์ของประเทศที่ได้ชื่อว่าเห็นพระอาทิตย์ขึ้นเป็นที่แรก “คัตซึชิกะ โฮะคุไซ” หากจะพูดว่าเป็นตำนานที่มีชีวิตของคนญี่ปุ่นก็คงจะไม่ผิดนัก ด้วยผลงานกว่าพันชิ้นที่สรรสร้างมาตลอดช่วงชีวิตอันยาวนานและความต้องการที่จะพัฒนาฝีมือวาดภาพของตนให้ยิ่งขึ้นไป แม้จะมีลูกศิษย์มากมายและอยู่ในช่วงเวลาสุดท้ายของชีวิตแล้วก็ตาม
    “คัทซิชิกะ โฮะคุไซ” เล่มนี้ ได้รวบรวมผลงานส่วนหนึ่งของโฮะคุไซมาอธิบายร่วมกับรูปแบบการวาด นามปากกา ช่วงอายุ และรูปแบบสังคมที่ค่อยๆเปลี่ยนไป จนกระทั่งวาระสุดท้ายของโฮะคุไซ ที่หากไม่ใช่ในพิพิธภัณฑ์หรือนิทรรศการแสดงงานเราคงไม่ได้เห็นผลงานและตัวตนของโฮะคุไซได้มากมายขนาดนี้ หากจะให้พูดก็คือ การอ่านหนังสือเล่มนี้ก็คล้ายกับการเดินเข้าไปในพิพิธภัณฑ์ที่จัดแสดงงานในแต่ละช่วงชีวิตของโฮะคุไซเอาไว้ ตั้งแต่ยุคชุนโรไปจนถึงยุคกะเคียว โรจิน มันจิ ได้เห็นผลงานมากมายที่พอเห็นแล้วก็ทำให้เราอยากจะไปชมของจริงให้ได้สักครั้ง หรือภาพที่เห็นแล้วให้ความรู้สึกว่า “เจ๋งชะมัด” สมกับที่เป็นหนังสือรวบรวมผลงานที่ถูกคัดเลือกมาแล้ว และแม้ว่าหนังสือเล่มนี้จะมีชื่อว่า คัทซิชิกะ โฮะคุไซ แต่มันก็ไม่ใช่หนังสือชีวประวัติน่าเบื่อที่มีแต่เทคนิคการวาดรูป หรือประวัติศาสตร์ที่อ่านแล้วอยากจะหลับมันเสียให้ได้ เพราะรูปแบบการวาดรูปและผลงานที่เปลี่ยนแปลงและพัฒนาขึ้นบ่อยพอๆ กับการเปลี่ยนนามปากกาของโฮะคุไซ เกร็ดเล็กเกร็ดน้อยเกี่ยวกับรูปแบบทางสังคมและตำนานของญี่ปุ่นที่ถูกสอดแทรกเข้ามาตลอดทั้งเล่มทำให้การอ่านมีมิติและน่าสนใจมากขึ้นไปอีก ยิ่งถ้าเราจับเอาเนื้อหาที่มีอยู่ในหนังสือมาเปรียบเทียบกับสิ่งที่มีอยู่หรือเกิดขึ้นในยุคปัจจุบันแล้วล่ะก็ บางเรื่องก็ทำเอาเราทึ่งไปเลยเหมือนกัน ตัวอย่างเช่นการพัฒนาของการ์ตูนญี่ปุ่นหรือมังงะ ที่แตกต่างจากต้นตำรับอย่างโฮะคุไซเป็นอย่างมาก จนถ้าไม่บอกก็คงไม่เชื่อว่ามันคืออย่างเดียวกัน
    หนังสือเล่มนี้ได้คัดเลือกเอาผลงานและประวัติบางส่วนของโฮะคุไซมาเผยแพร่ ซึ่งเมื่ออ่านจนจบนอกจากความชื่นชมในฝีมือการวาดภาพของโฮะคุไซแล้ว ยังเกิดความรู้สึกชื่นชมในตัวของศิลปินผู้นี้อีกด้วย เพราะความเข้มข้นของการทุ่มเทศึกษาและพัฒนาฝีมือของโฮะคุไซ ที่นอกจากจะทำให้เรารู้สึกตื่นตะลึงแล้ว ยังทำให้เรารู้สึกอยากจะมีเป้าหมายที่ทำให้เราหลงใหลได้ขนาดนั้นเช่นเดียวกับโฮะคุไซอีกด้วย หนังสือเล่มนี้สำหรับเราจึงไม่ใช่แค่หนังสือรวมผลงาน แต่ยังเป็นหนังสือที่สามารถสร้างแรงบันดาลใจบางอย่างให้กับผู้อ่านอีกด้วย